Heeft het vuurwerkverbod op oudejaarsavond 2020/2021 gevolgen gehad voor de luchtkwaliteit?

We zijn midden januari 2021 en de oudejaarsavond ligt weer een paar dagen achter ons. Tijd om te kijken naar de impact van het vuurwerkverbod op oudejaarsavond 2020/2021 op de luchtkwaliteit.

Nederland zit midden in de 2e COVID-19 lockdown, waarin een verbod op vuurwerk op oudejaarsavond is opgelegd door de overheid.

Het vuurwerkverbod is uitgeroepen om te voorkomen dat de hulpdiensten te maken krijgen met vuurwerkletsels bovenop het coronavirus en om meer uitbraken van coronavirus besmettingen te voorkomen. Om dit doel te bereiken werd de verkoop van vuurwerk verboden. Alleen klein vuurwerk voor kinderen mocht nog worden verkocht.

Ten eerste: het vuurwerkverbod werd grotendeels genegeerd. Opnieuw werden er raketten en krakers afgevuurd, maar dan uit bestaande voorraden van het voorgaande jaar. Daarnaast werd voor en tijdens nieuwjaarsdag veel minder vuurwerk afgestoken dan in voorgaande jaren.

Goed nieuws is: Op basis van cijfers van zowel ziekenhuisafdelingen als huisartsen zijn er zo’n 400 mensen behandeld voor vuurwerkgerelateerde verwondingen in de nacht, vergeleken met 1.300 in het jaar daarvoor.

Maar hoe zit het met de luchtkwaliteit?

Net als vorig jaar hebben we bij Keizer Karelpark Oost in het centrum van Amstelveen een fijnstofsensor opgezet om de luchtkwaliteit ter plaatse te meten (figuur 1).

We hebben de monitor op 2020-12-31 om 15:30 uur geïnstalleerd op een balkon met uitzicht op een straat. De metingen zijn op 2020-01-01 om 12:00 uur weer gestopt.

Naast temperatuur en luchtvochtigheid werden ook PM2,5 en PM10 gemeten.

Waarom fijnstof zo schadelijk voor ons is, is onder andere te lezen in dit blogbericht.

Meetresultaten:

In de loop van de middag stegen de PM2.5 en PM10 concentraties continu van 10 μg/m³ en 20 μg/m³, eerst matig, dan sterker na 18:00, om de eerste piek van 320 μg/m³ en 521 μg/m³ PM2.5 respectievelijk PM10 te bereiken, kort na middernacht rond 00:30 uur. In het volgende uur daalde het niveau weer tot onder de 100 μg/m³ en 200 μg/m³. Rond 03:00 uur ontstond een brede piek tot 174 μg/m³ en 400 μg/m³ PM2,5 en PM10. Daarna namen de concentraties voortdurend af. Rond 10.30 uur lagen de concentraties van de deeltjes onder de niveaus aan het begin van de meting en aan het einde van de meting om 12.00 uur waren ze op uitstekende niveaus van 3 μg/m³ en 6 μg/m³ PM2,5 en PM10 (figuur 2).

Figuur 3 toont de uurgemiddelde concentraties (bars) en de gemiddelde waarden voor PM2,5 en PM10 over de gehele meetperiode (stippellijnen), die respectievelijk 51 μg/m³ en 115 μg/m³ bedragen.

Voor PM2,5 is de gemiddelde waarde dus twee keer zo hoog als de door de WHO aanbevolen daggemiddelde waarde van 25 μg/m³. Voor PM10 is de gemiddelde waarde 2,3 maal zo hoog als de door de WHO aanbevolen daggemiddelde waarde van 50 μg/m³.

Zoals vermeld, hebben we op dezelfde locatie op oudejaarsavond 2019/2020 PM2,5-concentraties gemeten. Figuur 4 toont een tijdsvergelijking van de twee metingen.

Wat vooral opvalt is het bijna identieke verloop van de curven. Het meest opvallende verschil is de afwezigheid van de piek rond 21.00 uur op oudejaarsavond 2020/2021. Net als in het artikel van januari 2020 toont de toenmalige toename van de concentratie echter vuurwerkactiviteiten op straat, direct onder het meetstation. Dit jaar is er echter geen vuurwerk afgevuurd in de directe omgeving.

Een beetje verrassend zijn de concentraties om middernacht en om 03:00 uur, die slechts iets onder de concentraties van de vorige jaarwisseling liggen, of in sommige geïsoleerde tijden zelfs iets daarboven! Dit jaar zijn de concentraties om 03:00 uur sterker gedaald dan vorig jaar. We zien de reden hiervoor in de zware mist en de rust op oudejaarsavond 2019/2020. Door deze weersomstandigheden konden de concentraties zich niet snel verspreiden en bleven ze lang op één plaats staan.

Figuur 5 toont een vergelijking van de uurlijkse gemiddelden van de PM2,5-concentraties (staven) en de gemiddelde waarde over de gehele meetperiode (stippellijnen). In 2019/2020 was de gemiddelde waarde 84 μg/m³ , in 2020/2021 51 μg/m³.

Vergeleken met de jaarwisseling 2019/2020 kan dit jaar een PM 2.5 reductie van 40% worden waargenomen.

Als we echter alleen de periode van 15.30 uur tot 15.30 uur in ogenschouw zouden nemen, omdat de PM-reductie na de 2e piek werd gehinderd door de weersomstandigheden op oudejaarsavond 19/20, zouden we uitkomen op een gemiddelde waarde van 80 μg/m³ (2019/2020) en 61 μg/m³ (2020/2021), dan zouden we slechts uitkomen op een reductie van de deeltjesconcentratie van iets minder dan 25 %!

Als gevolg daarvan kunnen we zeggen dat het vuurwerkverbod dit jaar veel minder invloed had op de fijnstofconcentraties dan we hadden aangenomen en slechts 25% bedroeg.

De burgers van Amstelveen lijken in de loop van het jaar voldoende vuurwerk te hebben opgeslagen, zodat er bij de jaarwisseling slechts 25-40% minder fijnstof werd geproduceerd.

Heeft u behoefte aan binnenhuis- of omgevingsstofmetingen of een volledige beoordeling van de luchtkwaliteit binnenshuis? Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen!

E-mail: info@aristoteles-consulting.com

Telefoon: +31 (0)85 200 7150